Bệnh trĩ nội: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Bệnh trĩ nội là một vấn đề sức khỏe nhạy cảm, khác với loại trĩ ngoại dễ nhận biết, trĩ nội ít gây ra triệu chứng rõ ràng. Tuy vậy, người bệnh có thể nhận thấy tình trạng ra máu đỏ tươi lẫn trong phân hoặc dính trên giấy giấy vệ sinh khi lau chùi sau khi đại tiện. Để giúp người bệnh sớm nhận biết bệnh, bài viết sau sẽ cung cấp tin về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị được chia sẻ từ các bác sĩ chuyên khoa.

Bệnh trĩ nội là gì? Phân loại bệnh trĩ nội

Bệnh trĩ nội là một bệnh lý phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là ở các nước phát triển. Theo một số thống kê, khoảng 1/20 người mắc bệnh trĩ mỗi năm, tỷ lệ này có thể tăng lên đến hơn 50% ở những người trên 50 tuổi. Tỷ lệ nam giới mắc bệnh trĩ cao gấp đôi nữ giới.

Tại Việt Nam, theo một nghiên cứu của Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM năm 2018, tỷ lệ người mắc bệnh trĩ trong độ tuổi từ 18-65 là 12,5%, trong đó tỷ lệ nam là 14,2% và tỷ lệ nữ là 10,8%. Bệnh trĩ nội chiếm khoảng 80% trong tổng số các ca mắc bệnh trĩ.

Cấp độ trĩ nội

Bệnh trĩ nội là tình trạng tĩnh mạch khu vực hậu môn trực tràng bị giãn quá mức và phình to, nằm phía trên đường lược của ống hậu môn. Trĩ nội vào giai đoạn đầu chỉ gây ra tình trạng chảy máu nhẹ khi đi đại tiện, máu có màu đỏ tươi lẫn vào trong phân hoặc dính trên giấy vệ sinh khi lau chùi. Tuy nhiên khi bệnh trĩ nội đã ở mức độ nghiêm trọng, chúng cũng gây ra nhiều triệu chứng khó chịu giống như trĩ ngoại như sa búi trĩ, đau rát, viêm sưng, ngứa ngáy hoặc tiết ra nhiều dịch nhầy ở hậu môn.

Bệnh trĩ nội được phân thành 4 độ, tùy theo mức độ sa búi trĩ và triệu chứng khi kèm theo đó:

Bệnh trĩ nội tuy không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng có thể gây ra nhiều ảnh hưởng gián tiếp bởi các triệu chứng đau rát, ngứa ngáy, khó chịu,… từ đó làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không điều trị kịp thời và dứt điểm, trĩ có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm khiến sức khỏe của người bệnh bị suy giảm mạnh như tính trạng viêm – nhiễm trùng, tắc nghẽn mạch, huyết khối, hoại tử,… thậm chí là ung thư hậu môn.

Do đó, nếu có các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh trĩ nội, người bệnh nên đi thăm khám và điều trị sớm để tránh các biến chứng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của bản thân.

Phân loại trĩ

Người bệnh có thể phân biệt từng loại trĩ dựa vào thông tin sau:

– Bệnh trĩ nội là trường hợp các búi trĩ xuất hiện từ phía trên đường lược và thường không gây ra triệu chứng ở giai đoạn đầu tiên vì chúng nằm sâu bên trong trực tràng – nơi không có dây thần kinh cảm giác. Người bệnh chỉ nhận thấy tình trạng đại tiện ra máu lẫn trong phân hoặc dính trên giấy vệ sinh khi lau chùi. Tuy nhiên, khi bệnh trĩ phát triển lớn hơn (từ mức 2 trở đi), búi trĩ sẽ có thể sa ra ngoài hậu môn khi đại tiện và gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng hơn.

– Bệnh trĩ ngoại là tình trạng búi trĩ xuất hiện ở phía dưới đường lược, nằm gần với niêm mạc da hậu môn, vì vậy mà người bệnh có thể nhận biết dấu hiệu trĩ ngoại. Búi trĩ có thể gây ra tình trạng đau rát, khó chịu hơn nhiều do với loại trĩ nội do thường xuyên chịu sự cọ xát trực tiếp với các vật thể bên ngoài như quần lót, ghế ngồi, mặt phẳng cứng,… Nếu búi trĩ bị nghẹt, nó có thể gây ra đau và rất khó chịu và lòi ra hậu môn như khối thịt hoặc cục u có màu đỏ, tím sẫm,…

– Bệnh trĩ hỗn hợp là tình trạng người bệnh xuất hiện cả 2 loại trĩ nội và trĩ ngoại. Điều này nghĩa là búi trĩ sưng phình và viêm nhiễm không chỉ xuất hiện ở bên trong hậu môn mà còn ở bên ngoài hậu môn. Trĩ hỗn hợp có thể gây ra các triệu chứng của cả hai loại trĩ trên, vì vậy biểu hiện thường nặng hơn so với dạng trĩ đơn. Khi các búi trĩ nằm gần nhau, chúng có thể xếp xen kẽ thành vòng gọi là bệnh trĩ vòng.

Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ nội

Nguyên nhân gây bệnh trĩ nội

– Chế độ ăn uống: Thường xuyên có chế độ ăn uống thiếu chất xơ và uống không đủ nước cơ thể cần có thể làm tăng nguy cơ táo bón và gia tăng áp lực trong các tĩnh mạch ở khu vực hậu môn, đồng thời gây khó khăn trong quá trình đi đại tiện. Ngoài ra, việc tiêu thụ các loại thực phẩm giàu đạm và protein sẽ gây ra tình trạng tiêu hóa kém và chứng táo bón, điều này làm tăng áp lực trong hậu môn và dẫn đến nguy cơ mắc bệnh trĩ nội.

– Lối sống sinh hoạt: Những trường hợp ít vận động, công việc có đặc tính ngồi hoặc đứng lâu, thường xuyên mang vác đồ vật nặng như thợ bốc vác, nhân viên văn phòng, thợ may, lái xe,… có thể tạo ra nhiều áp lực lên hậu môn và trực tràng dưới, dẫn đến việc các mạch máu bị sưng phồng, viêm nhiễm và hình thành các búi trĩ nội.

– Thói quen đại tiện: Thói quen ngồi lâu, sử dụng điện thoại hoặc rặn quá mạnh khi đại tiện cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ nội. Nếu ngồi lâu cố định ở một tư thế và rặn mạnh nhằm tống phân cứng ra ngoài sẽ khiến hậu môn phải chịu nhiều áp lực khiến các mạch máu bị sưng phồng quá mức và hình thành các búi trĩ nội ở trực tràng hậu môn.

– Phụ nữ mang thai và sau sinh: Trong thời kỳ mang thai ở phụ nữ, áp lực từ thai nhi và sự gia tăng nhanh chóng nồng độ hormone Progesterone sẽ khiến các tĩnh mạch ở khu vực hậu môn dễ bị biến dạng và sưng phồng hơn, từ đó cũng hình thành nên các búi trĩ nội. Quá trình sinh nở sau đó cũng có thể khiến tĩnh mạch hậu môn suy giảm, dễ bị sưng phồng và tạo thành búi trĩ.

– Lão hóa: Khi cơ thể bắt đầu có biểu hiện lão hóa do tuổi tác, các mô và cơ thắt trong cơ thể mất dần đi tính đàn hồi, bao gồm cả mạch máu và cơ thắt hậu môn, khiến chúng dễ bị viêm nhiễm và sưng phồng và xuất hiện búi trĩ nội. Lúc này hệ thống tiêu hóa và nhuận tràng cũng bị suy giảm chức năng, khiến phân cứng và khó thoát ra ngoài hơn, chính việc này cũng góp phần làm cho bệnh trĩ dễ xuất hiện ở người lớn tuổi.

– Nguyên nhân khác: Một số nguyên nhân khác như yếu tố di truyền có thể khiến mạch máu và mô liên kết trong khu vực hậu môn và trực tràng dưới dễ bị tổn thương, làm tăng khả năng mắc bệnh trĩ nội. Ngoài ra, nhiều bệnh lý như bệnh gan thận, ung thư, bệnh đường hô hấp, viêm loét đại tràng và suy giảm tĩnh mạch,… có thể dẫn đến bệnh trĩ nội.

Triệu chứng của bệnh trĩ nội

Bệnh trĩ nội ở giai đoạn nghiêm trọng có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, cụ thể như:

Triệu chứng của bệnh trĩ nội

– Sưng đau, ngứa rát hậu môn: Đây là triệu chứng dễ nhận biết nhất của bệnh trĩ nội, mức độ và tần suất sẽ xuất hiện càng nhiều khi búi trĩ sưng to và viêm nhiễm nặng hơn, đặc biệt là khi ngồi lâu hoặc đại tiện.

– Sa búi trĩ: Các búi trĩ nội có thể có gia tăng kích thước nếu không được điều trị hiệu quả, chúng sa xuống dần và lòi ra ngoài hậu môn giống như cục thịt thừa màu đỏ nhạt hoặc tím sẫm,… tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh mà người bệnh có thể nhận thấy búi trĩ sa trực tiếp bằng mắt thường. Búi trĩ nội ở giai đoạn 2 trở đi có thể sa ra ngoài hậu môn và đi kèm với các triệu chứng khó chịu hơn, tăng tiết dịch nhầy khiến cho hậu môn thường xuyên bị ẩm ướt, ngứa ngáy và bị viêm nhiễm nghiêm trọng.

– Chảy máu hậu môn: Đây là triệu chứng thường gặp và có xuất hiện ngay vào giai đoạn đầu. Do sự chèn ép và tổn thương của các tĩnh mạch, các búi trĩ có thể bị rách hoặc nứt gây chảy máu khi đi đại tiện. Máu xuất ra từ búi trĩ ngoại thường có màu đỏ tươi, ít hoặc không có cục máu đông. Đối với trường hợp trĩ nghiêm trọng ở mức độ 3 – 4, máu có thể chảy thành tia, thành dòng ngay cả khi người bệnh không đi đại tiện, tình trạng này kéo dài sẽ khiến người bệnh bị thiếu máu, suy nhược, xanh xao, chóng mặt, buồn nôn,…

– Nhiễm trùng lan rộng: Đây là triệu chứng nguy hiểm cần được điều trị khắc phục kịp thời của bệnh trĩ nội. Do sự tiếp xúc với chất bẩn và vi khuẩn trong phân, các búi trĩ nội có thể bị nhiễm trùng gây sưng tấy, chảy dịch mủ có mùi hôi, sốt cao, đau nhức ở hậu môn,… Nếu chậm trĩ điều trị, nhiễm trùng có thể lan rộng sang cơ quan khác trong cơ thể và gây ra các biến chứng nguy hiểm hơn như viêm ruột, viêm phúc mạc, viêm đường tiết niệu, viêm phụ khoa (ở nữ),… hoặc thậm chí là sốc nhiễm khuẩn, hoại tử hoặc ung thư.

Phương pháp chẩn đoán bệnh trĩ nội

Chẩn đoán bệnh trĩ nội

• Kiểm tra trực quan: Bác sĩ sẽ tư vấn và trao đổi với bệnh nhân để hiểu rõ các triệu chứng hoặc dấu hiệu mà bệnh nhân đang gặp phải, gồm các triệu chứng như đau nhức, sưng đỏ, ngứa rát, chảy máu sau khi đi ngoài hoặc bất kỳ tình trạng bất thường khác liên quan đến hậu môn trực tràng. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra hậu môn trực tràng của bệnh nhân bằng tay để tìm kiếm các búi trĩ, qua đó đánh giá kích thước và mức độ trĩ.
• Nội soi: Đây là phương pháp kiểm tra hậu môn trực tràng chính xác bằng cách sử dụng ống nội soi để kiểm tra lớp niêm mạc và xác định vị trí các búi trĩ nội. Các phương pháp nội soi được thực hiện gồm có nội soi trực tràng, nội soi ruột kết và nội soi sigmoidoscopy

Cách điều trị trĩ nội

Phương pháp nội khoa

– Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc dạng uống hoặc thuốc bôi ngoài da để giảm sưng viêm và giảm triệu chứng của trĩ nội gây ra. Bên cạnh đó cũng có thể sử dụng một số loại thuốc tăng cường hoạt động tuần hoàn máu như kem chứa hydrocortisone hoặc các loại thuốc chống viêm khác.

– Áp dụng nhiệt: Người bệnh có thể thực hiện việc chườm đá lạnh hoặc ngâm rửa hậu môn trong nước muối ấm để giảm sưng đỏ, ngứa ngáy và đau rát ở hậu môn. Tuy nhiên , người bệnh cần tìm hiểu kỹ cách thực hiện trước khi áp dụng để tránh gây thêm thương tổn và viêm nhiễm ở khu vực búi trĩ.

– Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống: Tăng cường vận động và thực hiện các hoạt động thể chất nhẹ nhàng phù hợp, tránh việc phải ngồi hoặc đứng quá lâu khi làm việc, thường xuyên vận động và thay đổi tư thế ngồi hoặc nằm. Bổ sung chế độ ăn uống giàu chất xơ từ rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên cám,… và uống đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể để hỗ trợ tiêu hóa nhuận tràng, giảm triệu chứng táo bón và bệnh trĩ.

– Điều chỉnh thói quen đại tiện: Khi có nhu cầu đại tiện thì nên đi cầu, không nên nín nhịn quá lâu để tránh tạo ra áp lực lên khu vực hậu môn. Cần hạn chế việc ngồi lâu trên bồn cầu, sử dụng điện thoại và lau chùi quá mạnh khu vực hậu môn khi đại tiện. Giữ vệ sinh hậu môn sạch sẽ sau khi đại tiện, có thể ngâm rửa hậu môn bằng nước ấm để kích thích tuần hoàn máu, ngăn ngừa sưng đau và viêm nhiễm xảy ra.

Điều trị bệnh trĩ nội

Phương pháp ngoại khoa

– Các phương pháp ngoại khoa thường được sử dụng để loại bỏ các búi trĩ nội đã lớn, nghiêm trọng và gây ra các triệu chứng hoặc biến chứng nguy hiểm. Các phương pháp phẫu thuật này sẽ loại bỏ toàn bộ hoặc một phần búi trĩ bằng cách cắt bỏ chúng trực tiếp hoặc thông qua các phương pháp đặc biệt. Đây là phương pháp điều trị hiệu quả nhưng cần có khoảng thời gian nghỉ dưỡng hồi phục sức khỏe sau phẫu thuật.

Bệnh trĩ nội nên ăn uống như thế nào?

Bệnh trĩ nội nên ăn gì?

• Rau xanh và các loại rau củ rau cải, rau muống, bông cải xanh, cà chua, cà rốt, bí đỏ, hành tây, củ cải,… để bổ sung chất xơ giúp tăng cường quá chuyển hóa năng lượng, giữ cho phân mềm và giảm chứng táo bón xảy ra.
• Các loại trái cây tươi chứa nhiều chất xơ và nước như chuối, táo, lê, dứa, cam, quýt, kiwi, dâu tây,… sẽ hỗ trợ hệ tiêu hóa, giúp duy trì độ ẩm trong phân và giảm táo bón.
• Lúa mì nguyên hạt và ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, lúa mạch, lúa mì, ngũ cốc yến mạch, ngũ cốc đậu nành, các loại đậu hạt,… cung cấp chất xơ, giảm táo bón và dinh dưỡng quan trọng trong quá trình phục hồi tổn thương ở hậu môn.
• Sữa chua và các sản phẩm từ sữa chua sẽ cung cấp nhiều vi khuẩn probiotic có lợi cho tiêu hóa, hỗ trợ quá trình nhuận tràng diễn ra trơn tru hơn.
• Uống đủ nước trong ngày (từ 1,5-2 lít nước) giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định, duy trì độ ẩm trong phân và giảm tình trạng táo bón.

Bệnh trĩ nội nên ăn gì?

Bệnh trĩ nội nên kiêng gì?

• Các loại thực phẩm có chứa chất béo và đường để hạn chế việc tăng cân và tạo thêm áp lực trong khu vực tĩnh mạch ở hậu môn.
• Các loại đồ uống chứa cồn và cafein như rượu, trà, cà phê,… có thể làm tăng áp lực trong vùng hậu môn, kích thích ruột và gây ra tiêu chảy hoặc táo bón.

Để điều trị bệnh trĩ nội hiệu quả, bệnh nhân nên đến thăm khám và trao đổi ngay với các bác sĩ tại cơ sở chuyên khoa bệnh đường tiêu hóa, hậu môn trực tràng tại Phòng Khám Đa Khoa Hữu Nghị Đà Nẵng để nhận sự hỗ trợ và điều trị phù hợp nhất, từ đó hạn chế các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống.

Hy vọng rằng bài viết “Bệnh trĩ nội: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị” đã mang đến thêm nhiều thông tin hữu ích và cần thiết cho bạn đọc quan tâm tham khảo. Nếu cần tư vấn hoặc hỗ trợ thì xin nhanh chóng gọi ngay đến: Hotline: 039 957 5631 hoặc nhắn tin vào: >>Tư Vấn Trực Tuyến<<. Đội ngũ chuyên viên y tế trực ban 24/24 tại phòng khám sẽ hỗ trợ, đồng thời lên lịch thăm khám – điều trị ngay cho bạn.